Częstym wydarzeniem w życiu  społecznym  jest kłótnia. Kłótnia jest  reakcją na różnice zdań, na sprzeczne interesy lub po prostu nieporozumienia. Może prowadzić do napięć, pogorszenia relacji, wzajemnych oskarżeń, i często prowadzi do eskalacji konfliktu.

Jak pokojowo rozwiązać konflikt?

Sposobem rozwiązywania konfliktu, w którym biorą udział skłócone strony może być mediacja. Instytucja mediacji staje się coraz popularniejsza.

Mediacja jest konstruktywną metodą rozwiązywania konfliktów, która pozwala stronom na wypracowanie satysfakcjonującego dla obu stron porozumienia. Stanowi dobrowolne i poufne załatwianie sporów zarówno tych prywatnych, jak i biznesowych z pomocą mediatora tj. osoby neutralnej , nie powiązanej  z żadną ze stron,  która pomaga  dojść do wspólnego porozumienia. Jest to alternatywny sposób rozwiązywania sporów,  który  można wykorzystać zamiast postępowania sądowego. To trochę jak negocjacje, ale z pomocą doświadczonego pośrednika. Mediator nie jest sędzią – nie podejmuje decyzji za strony, ale pomaga im zrozumieć  stanowiska wzajemne. Strony mają aktywny udział w procesie mediacji, co zwiększa ich zaangażowanie i szanse na osiągnięcie trwałego porozumienia

Dlaczego warto wybrać mediację dla rozwiązania sporu ?

1. Pokojowe rozwiązanie: Mediacja pozwala rozwiązać konflikt w sposób pokojowy, bez konieczności eskalacji zachowań niekonstruktywnych i wrogich.
2. Dzięki mediacji można naprawić lub poprawić relacje z drugą stroną, co jest szczególnie ważne w przypadku konfliktów rodzinnych, przyjacielskich czy zawodowych.
3. Strony mają aktywny udział w procesie mediacji, co zwiększa ich zaangażowanie i szanse na osiągnięcie trwałego porozumie.
4. Mediacja skupia się na przyszłości, a nie na przeszłości, co pozwala stronom na wypracowanie wspólnego postępowania i dalszą współpracę.
5. Postępowanie mediacyjne jest zazwyczaj szybsze niż proces sądowy.
6. Mediacja jest tańsza niż sądowy proces.
7. Poufność. Wszystko, co zostanie powiedziane podczas mediacji, pozostaje między stronami
   i mediatorem.
8. Strony same decydują o tym, jakie rozwiązanie chcą osiągnąć.
9. Mediacja przerywa bieg przedawnienia.

 

Jak wygląda postępowanie mediacyjne?

• Strony zgłaszają się same do mediatora lub po wszczęciu postępowania sądowego kierowane są do sądu za zgodą stron,
• Mediator przedstawia zasady mediacji i odpowiada na pytania,
• Odbywają się spotkania, podczas których strony, przy pomocy mediatora, omawiają problem i szukają rozwiązania; padają propozycje ugodowe i propozycje wzajemnych ustępstw,
• Jeśli strony dojdą do porozumienia, zostaje ono spisane w formie pisemnej umowy, którą strony wykonują dobrowolnie,
• Może zostać tytułem egzekucyjnym jeżeli mediator za wcześniejszą zgodą stron przekaże ją do sądu w celu nadania klauzuli wykonalności,

 

Kiedy warto pomyśleć o mediacji?

 Do mediacji możemy się zgłosić również ze sprawami o wiele poważniejszymi niż zwykłe kłótnie  i to jeszcze zanim dojdzie do procesu sądowego lub nawet w jego trakcie. Mediacja może być skuteczna w wielu rodzajach sporów, takich jak:

• sprawy rodzinne: rozwody, podział majątku, ustalenie kontaktów z dziećmi,
• spory sąsiedzkie dotyczące nieruchomości, hałasu itp.,
• spory cywilne np. dotyczące umów, odszkodowań itp.,
• sprawy karne powstałe w wyniku czynu karalnego osoby dorosłej lub nieletniego,
• konflikty w miejscu pracy np. między współpracownikami, przełożonymi i podwładnymi,
• konflikty biznesowe: np. między partnerami biznesowymi, kontrahentami.

Każde z tych zagadnień zasługuje na osobne opracowanie, jednak chciałam  skupić się na  temacie mediacji dla nieletnich.

             

Mediacja dla nieletnich  

Mediacja może przynieść szczególne korzyści, jeżeli jedną ze stron lub obie strony są osobami nieletnimi. Obszarem, gdzie może sprawdzić się mediacja są grupy rówieśnicze, jeżeli występuje przemoc.
Agresja jest spotykana w grupach  szkolnych, podwórkowych ulicznych, a także w przestrzeni Internetu. Mediacja może stanowić alternatywę dla przemocy i agresji w środowisku rówieśniczym.

 

Jak wygląda mediacja z udziałem nieletniego?

Mediację może zainicjować każda ze stron konfliktu, w tym sam nieletni, jego rodzice, opiekunowie lub inna osoba zaangażowana w sytuację. Mediator pomaga wszystkim uczestnikom zrozumieć  swoje racje i znaleźć wspólny język. Daje możliwość wypracowania wzajemnego porozumienia, zakończenia konfliktu w sposób ugodowy. Nieletni mają wówczas możliwość wyrażenia swoich uczuć i potrzeb, co pomaga im poczuć się wysłuchanymi i zrozumianymi.

 

Mediacja  to również sposób rozwiązywania konfliktów, które powstały w wyniku czynu karalnego popełnionego przez osobę nieletnią.
Mediacja w spawach dla nieletnich oferuje możliwość bezpośredniego spotkania pomiędzy pokrzywdzonym a sprawcą i jego opiekunami, przy udziale bezstronnego mediatora.

Jak sprawa karna trafia do mediacji?

• sprawa może zostać skierowana do mediacji na etapie postępowania przygotowawczego (z inicjatywy pokrzywdzonego lub podejrzanego, albo na wniosek prokuratora lub innego organu prowadzącego to postępowanie) lub po wniesieniu sprawy do sądu (sprawę do mediacji kieruje postanowieniem sąd lub referendarz sądowy),
• skierowanie sprawy do mediacji jest możliwe wyłącznie za zgodą pokrzywdzonego i podejrzanego lub oskarżonego.

Jakie korzyści daje mediacja podejrzanemu lub oskarżonemu?

• sprzyja szybszemu zakończeniu postępowania karnego (a w konsekwencji szybszemu zatarciu skazania),
• pozwala na zmniejszenie kosztów postępowania karnego,
• stwarza szansę na łagodniejsze potraktowanie przez sąd.

 Jakie korzyści daje mediacja pokrzywdzonemu?

• daje możliwość wpływu na rozwiązanie problemów wynikających z przestępstwa na zaproponowanych przez siebie warunkach,
• sprzyja okazji do wyrażenia emocji, wypowiedzenia się na temat skutków przestępstwa oraz oczekiwań wobec podejrzanego,
• stwarza szansę na szybsze uzyskanie odszkodowania (lub naprawienie szkody), zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i przeprosin.

Jak długo może trwać mediacja?
Postępowanie mediacyjne nie powinno trwać dłużej niż miesiąc. Jeżeli nie zostało ukończone
w tym terminie, na wniosek uczestników lub mediatora (w uzasadnionych przypadkach) organ, który skierował sprawę do postępowania mediacyjnego może przedłużyć termin na czas niezbędny do zakończenia postępowania mediacyjnego.

 W jaki sposób może zakończyć się mediacja? Jakie skutki wywołuje ugoda mediacyjna?

• mediacja może zakończyć się zawarciem wspólnie wypracowanej ugody (albo jej brakiem),
• zawarta w wyniku mediacji ugoda nie kończy postępowania karnego,
• w sprawie z oskarżenia publicznego ugoda zawarta przed mediatorem jest dokumentem zawierającym zgodne deklaracje stron co do sposobu zakończenia sprawy. Nie ma ona mocy prawnej, stąd też w sprawie takiej musi zostać wydany wyrok. Sąd bierze jednak pod uwagę treść ugody mediacyjnej przy rozstrzygnięciu sprawy, co może skutkować dla sprawcy: uwzględnieniem wniosku oskarżonego o dobrowolne poddanie się karze, uznaniem faktu zawarcia ugody jako okoliczności łagodzącej przy wymiarze kary, nadzwyczajnym złagodzeniem kary, odstąpieniem od wymierzenia kary, a nawet od obligatoryjnego orzeczenia środka karnego we wszystkich wskazanych w ustawie przypadkach,
• w sprawie z oskarżenia prywatnego mediacja może być alternatywą obowiązkowego posiedzenia pojednawczego prowadzonego przez sąd przed rozprawą główną.

 

Jakie są cele mediacji dla nieletnich?

• zadośćuczynienie: Sprawca ma możliwość przeprosić pokrzywdzonego i wyrazić żal,
• mediacja może prowadzić do wypracowania sposobu naprawienia szkody wyrządzonej przez nieletniego,
• mediacja może przyczynić się do pojednania obu stron konfliktu,
• Nauka odpowiedzialności: Dla nieletniego sprawcy, mediacja jest szansą na zrozumienie konsekwencji swoich czynów i nauczenie się odpowiedzialności.

Podsumowując: mediacja jest wartościową alternatywą dla sporów, która pozwala na pokojowe, polubowne i konstruktywne rozwiązanie konfliktów i może pomóc nieletnim w rozwiązaniu spornych problemów i poprawie relacji z innymi osobami. Przeprowadzenie mediacji (w szczególności skutecznej) może mieć istotny wpływ na ocenę postępowania nieletniego dokonaną przez sąd rodzinny.

 

Gdzie szukać pomocy?

Jeśli chcesz skorzystać z mediacji, możesz zwrócić się do:

• Sądu rodzinnego: Sąd może skierować sprawę do mediacji, jeśli uzna to za stosowne,
• Ośrodków mediacyjnych: Wiele organizacji oferuje usługi mediacyjne, w tym dla osób nieletnich,
• Szkoły: Niektóre szkoły mają swoich mediatorów lub współpracują z zewnętrznymi organizacjami,

Ważne: Zanim zdecydujesz się na mediację, warto porozmawiać z opiekunami oraz zasięgnąć porady prawnika(np. w Punktach Nieodpłatnej Porad Prawnych, Obywatelskich i Mediacji).

Jeśli masz problem z rozwiązaniem jakiegoś konfliktu, warto rozważyć skorzystanie z usług mediatora.

Zachęcam Cię do zapoznania się z

www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/mediacja-rowiesnicza

https://kuratorium.krakow.pl/mediacje-szkolne-i-rowiesnicze/

https://sp.olkusz.pl/zalatw-sprawe/nieodplatna-pomoc-prawna

W naszym punkcie Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego mieszczącym się w Kluczach przy  ul Partyzantów 1 można porozmawiać z mediatorem i zlecić mu przeprowadzenie mediacji.

 

Artykuł opracowała radca prawny Alicja Wiekiera